Zaterdag 11 mei 1940 – “Keldonkse” belevenissen 2.
Vele inwoners van Keldonk hadden die zaterdag 11 mei hun eigen belevenissen, meestal angstige en niet van gevaar ontbloot.
Zo werden meerdere bewoners van panden langs de kanaaldijk en omgeving door de Duitsers opgetrommeld om in hun huizen met de Duitsers te gaan controleren op de eventuele aanwezigheid van Nederlandse soldaten. Zij moesten daarbij meestal voorop gaan.
Andere inwoners troffen bij terugkeer beschadigingen en zelfs vernielingen aan gebouw en/of huisraad aan. Soms had men ook geluk gehad.
Een granaat sloeg in het achterhuis van de boerderij van de fam. Johan v.d. Steen, op C.20 vlakbij de kanaaldijk gelegen. Het gehele inwendige van dit gedeelte van het huis, inclusief levende have als broedende kippen en enkele nesten jonge poezen, verdween zonder dat er brand uitbrak. Enkele scherfgaten in muren ed. getuigen heden ten dage nog van de inslag.
Willem v.d. Elzen, toen en nu Oudestraat/Morgenstraat, liep die zaterdag toevalligerwijs rond in een blauwgroene overal. Dit trok de aandacht van de Duitsers en op vermoedens te maken te hebben met een Nederlandse militair werd hij gearresteerd. Met veel moeite en met behulp van een Duitse soldaat afkomstig uit de omgeving van Kleef, die Nederlands verstond, kon hij zich vrij praten. De overal ging wel uit.
De bewoners van de boerderijen en andere woningen in de buurt van de kanaaldijk, die op de voormiddag al waren weggetrokken, keerden in de late namiddag of avond weer terug vanuit hun schuiladressen.(in Keldonk, Erp, Veghel en Zonveld).
De geëvacueerden uit Boekel en Venhorst, die in de loop van de voorafgaande vrijdagnamiddag waren aangekomen, keerden grotendeels reeds op zaterdagnamiddag weer naar hun woonplaatsen terug; een enkeling pas op zondag le. Pinksterdag. Zij waren in Keldonk in een veel gevaarlijker situatie beland geraakt dan voorzien. In hun woonplaats was het doortrekken van de Duitse troepen aanmerkelijk rustiger verlopen.
De verzorging van het vee gaf ook direct problemen; oorlogsomstandigheden zijn voor een koe geen reden om met de melkproductie te stoppen. Dus moest er gemolken worden. Vele Keldonkse boeren hadden vee lopen in weilanden over het kanaal; zij konden o.a. wegens de gesprongen bruggen daar niet naar toe om het vee te gaan verzorgen. Boeren aan de overzijde verleenden echter burenhulp en hebben in meerdere gevallen de koeien gemolken en verder verzorgd.
In verband met de oorlogsomstandigheden werden er enkele dagen geen dagbladen gedrukt. Na zo’n week begonnen de meeste echter weer te verschijnen. De in deze regio veel gelezen Provinciale Noordbrabantsche Courant en het Noordbrabantsch Dagblad “Het Huisgezin” (in de volksmond “den Bossche krant” genoemd) verschenen al weer op vrijdag 17 mei 1940. Zij publiceerden ook weer de berichten van de plaatselijke correspondenten. Op vrijdag 24 mei verscheen in “Het Huisgezin” een uitvoerig bericht over de gebeurtenissen in Keldonk. (Waarschijnlijk van de hand van bovenmeester v.d. Linden). Een dag later had de Nieuwe Helmondsche Courant “De Zuid-Willemsvaart” nagenoeg het zelfde bericht opgenomen. Ter afsluiting van de bijdragen over de gebeurtenissen te Keldonk volgt hier dat – toch wel interessante- bericht:
“KELDONK, 23 mei.
Alhier is juist voor de Pinksterdagen nog al wat schade aangericht. Door het laten springen van twee bruggen werden de in de omgeving staande huizen veel beschadigd. Doch Zaterdagmiddag 11 mei kwam het ergste. Doordat het geschut nabij de kerk stond opgesteld werden aldaar de ruiten van verscheidene huizen vernield.
Twee boerderijen werden in brand geschoten en werden in de asch gelegd. Verder zijn nog twee andere boerderijen doorzeefd met kogels. Gelukkig waren de bewoners tijdig vertrokken. Een jongen werd door twee kogels getroffen in schouder en hand. Een meisje werd getroffen door een kogel in de hand.
Ook werd een paard doorgeschoten en is een koe zoodanig gewond dat het beest noest worden afgemaakt.
Om een snelle overtocht te hebben over de Zuid-Willemsvaart werd een nabijgelegen stoomboot als brug gebruikt. Doch toen de zware pantserwagens er over reden zonk het schip. Dezer dagen is het schip gelicht maar een tijd daarna zonk het weer gedeeltelijk wegens een lek.
Het aantal gesneuvelde soldaten is niet met juistheid vast te stellen.
Het elektrische licht, dat door het springen van de Aa-brug in Erp defect raakte, wordt thans hersteld.
Voorzover men bericht heeft ontvangen is van de Keldonkse soldaten niemand gesneuveld.
Thans is in het rustige dorpje, waar de menschen vlak voor Pinksteren door kanongebulder en vliegtuigbommen in hun landelijke rust zoo plotseling werden verstoord, de kalmte weer teruggekeerd.
Alleen de schade aan huizen en talloze boomen herinnert nog aan de angstige uren, die men nooit zal vergeten”.
De eerstvolgende bijdrage zal handelen over de “bezetting” van Boerdonk.