De eerstvolgende acht bijdragen handelen niet specifiek over de luchtoorlog, over het neerschieten en neerstorten van bommenwerpers, maar over het neerkomen van vliegtuigen, welke waren ingezet bij luchtlandingsoperaties – het landen van parachutisten en zweefvliegtuigen met troepen..
Op zondag 17 september 1944 startte de grote geallieerde operatie “Market Garden”; het doel hiervan was een penetratie in Nederland boven de rivieren (tot aan het IJsselmeer), de vorming van een bruggenhoofd over de Rijn om van daaruit Midden-Duitsland en het Ruhrgebied te kunnen aanvallen. Het groots opgezette aanvalsplan omvatte twee delen:
1. genaamd “Market” – het luchtlandinggedeelte met de opdracht om de bruggen over vele kanalen en rivieren op de lijn Eindhoven-Son-St.Oedenrode,Veghel, Uden,Grave, Nijmegen, Arnhem te veroveren. Drie luchtlandingsdivisies werden hiervoor ingezet n.l. de 101e. Amerikaanse (Son en Veghel), de 82e. Amerikaanse (Groesbeek en Overasselt) en de 1e. Britse (Wolfheze bij Arnhem).
2. genaamd “Garden” – het gedeelte voor de grondtroepen om snel over de wegen en de door de parachutisten vrij gemaakte bruggen op diezelfde lijn een corridor naar Arnhem te veroveren en aan de overzijde van de Rijn een bruggenhoofd te vestigen. Deze taak was opgedragen aan het Tweede Britse leger en voor de corridor in het bijzonder het 30e Corps van dit leger.
Voor onze streek eigenlijk het begin van de bevrijding welke de gehele week van 17 tot 24 september zou vergen en ons aan het einde van die week/begin van de volgende definitief verloste van de bezetter.
Nadat die zondagvoormiddag honderden bommenwerpers de Duitse vliegvelden (ook Volkel) en andere verdedigingsopstellingen in een wijde omgeving hadden aangevallen verscheen in de namiddag die enorme armada van vliegtuigen (motor- en zweefvliegtuigen) in de lucht boven België en Zuid-Nederland op weg naar de genoemde dropping- en landingsplaatsen.
In Veghel landde het 501e Regiment P.I.R. (Parachute Infantry Regiment) van de 101e. Amerikaanse Luchtlandingsdivisie, waarvan de andere regimenten landden bij Son. Hun droppingzone lag aan de overzijde van de Zuid-Willemsvaart tussen De Eerde, het kanaal en de straatweg naar St.-Oedenrode en voor een klein groepje ervan aan de dorpszijde van het kanaal rechts van de spoorlijn tussen kanaal en Aa. De opdracht was het veroveren van de spoor- en autowegbruggen over het kanaal en over het riviertje de Aa in Veghel en de inname van het dorp zelf.. De parachutisten werden aangevoerd in C.47-Skytrain tweemotorige transporttoestellen (de Britse benaming is Dakota). Voor Son en Veghel startten vanaf zes verschillende vliegvelden in Engeland in totaal 494 van deze vliegtuigen, waarvan er zeventig een zweeftoestel trokken. 135 Skytrains (zonder gliders) waren bestemd voor Veghel
In Erp zag men op afstand de stoet bestemd voor Veghel passeren en ook de parachutisten afspringen. Een indrukwekkend schouwspel. Het is dan rond halfdrie in de namiddag.
Op weg naar en zelfs boven de dropping- en landingsgebieden gingen meerdere vliegtuigen verloren; motor- én zweeftoestellen. Door technische problemen, botsingen in de lucht, de Duitse afweer. Gevolg: neergestort of soms een noodlanding. Van de 135 voor Veghel bestemde vliegtuigen ging er in ieder geval één verloren en daar gaat deze bijdrage verder over. Het was
zondagmiddag 17 sept. 1944 een Amerikaanse C.47 Skytrain in de Aa op Vogelenzang.
Het tweemotorige vliegtuig was tussen 10.25 en 11.25 uur (Britse tijd) opgestegen van de vliegbasis Chilbolton in Hampshire – Engeland. Het vloog onder het serienummer 43-15111 V.4-0 en de troetelnaam “Sonya”, (vele Amerikaanse bemanningen gaven hun toestel een naam). Het behoorde tot het 304e Squadron van de 442e T.C.G (Troop Carrier Group) en deze group was weer een onderdeel van de 50e. T.C.W. (Troop Carrier Wing) van de 9e Amerikaanse Luchtmacht in Groot-Brittannië.
Aan boord bevonden zich vier bemanningsleden en veertien parachutisten met hun zware uitrusting. Verder vervoerde het vliegtuig nog een aantal pakken met materialen/voorraden; deze pakken waren aan de onderkant van het toestel bevestigd en moesten boven het doelgebied per parachute neergelaten worden. Commandant van het vliegtuig was de 25-jarige 1e Lt. Herbert Shulman uit Chicago; commandant van de parachutisten was 2e Lt. Malet.
Met de grote stoet vloog de “Sonya” de uitgestippelde zuidelijke route, bereikte in de omgeving van Oostende de Belgische kust, en ging via het stadje Geel naar Eindhoven om dan rechtstreeks op Veghel aan te koersen. Maar boven de omgeving van Eindhoven ging het mis, daar kreeg Shulman problemen; zeer waarschijnlijk is zijn toestel toen getroffen door luchtafweer, welke uiteindelijk tot de ondergang leidde.
Douglas C-47 Skytrain – Militair transportvliegtuig van de Amerikaanse luchtmacht
Topsnelheid: 370 km/u – Bereik: 2.575 km – Kruissnelheid: 258 km/u – Spanwijdte: 29 m
(Op deze foto nog voorzien van de drie z.g. invasiestrepen – voor herkenning)